UYARI: "Bu bilgilerin hepsi kitaplarımın içerikleridir ve kendi yorumlarımı ve görüşlerimi de kapsamaktadır.
Doğada yanlış kullanacağınız her bilgiden kendiniz sorumlusunuz!
Akut Dağ Hastalığı (ADH) / Acute Mountain Sickness (AMS), dağcıların direkt olarak yetersiz aklimatizasyon nedeni ile olmanın yanında çıktıkları yüksekliğe (bir günde),
enerji harcamasına ve metabolik kabiliyetine göre genellikle 3000 metrelerden itibaren baş göstermektedir.
Dağcıların çoğu sıklıkla bu hastalığa tutulur. Özellikle çok genç olanlarda daha çabuk görülür. Yetersiz sıvı alımı, yetersiz beslenme, yorgunluk ve tükenme hastalığı şiddetlendirir.
Basit ADH'nin Temel Belirtileri (4000 metreden itibaren):
1. Baş ağrısı
2. Solunumun sıklaşması ve hızlı nabız
3. Bulantı ve kusma
4. Yemek yiyememek
5. Tükenme
6. Düzensiz solunum nedeni ile uykusuzluk problemi
7. Safhalar ilerledikçe beyinde de belirtiler baş gösterir.
Bunlar da; Hafızda bulanma, unutkanlık, yürüme bozukluğu, basit matematik sorularını çözememe ve halüsinasyonlar.
Önlemek İçin Yapılması Gerekenler:
Tırmanıştan birkaç gün önce idrar söktürücüye başlanmalı ve yeterli sıvı alınmalı. Aklimatizasyon mutlaka doğru bir şekilde yapılmalı.
Çıkışlar yavaş ve kontrollü enerji ile yapılmalı. Nabız ve iştah takip edilmelidir.
Tedavi Olarak Ne yapılmalıdır?:
Hastalanan dağcı çok çabuk ana kampa kadar indirilip burada, oksijen tedavisine başlanmalıdır.
yrıca uyutulmayıp yürütülmeli (uyku solunumu yavaşlatır ki, bu da istenmeyen bir şeydir), düşük glisemik indeksli karbonhidrat beslenmesi verilmeli,
soğuktan uzak tutulmalı ve ağrı kesici verilmelidir.
İLERİ ADH (AKUT DAĞ HASTALIĞI)
Akut Dağ Hastalığının en ağırıdır. Beyin ödemi, akciğer ödemi ve göz ödemi oluşur. Bunlar da tehlikeli boyuta ulaşabilir.
Beyin Ödemi:
Şiddetli baş ağrısı, saçmalama, hafıza bozuklukları, halüsinasyonlar ve yalpalayarak yürüme, vücut koordinasyon bozulmaları ile meydana gelen ataksi ile beyin şişmesi gerçekleşir.
Hasta çok çabuk ana kampa indirilerek oksijen ve steroid tedavisine başlanır.
Akciğer Ödemi:
Oksijen eksikliği ile birlikte akciğer kılcal damarları sıkışır ve şişer. Buradaki akciğer ödemi ADH'deki gibi hemen değil, yüksek irtifaya çıkıldıktan birkaç gün sonra ortaya çıkar.
Nefes darlığı, sıkışma, ağrı, hızlı soluk alıp verme, boğulma hissi, öksürük ve dudaklarda morarma belirtileri ile ödem gerçekleşmeye başlar.
Hasta çok çabuk ana kampa indirilerek oksijen, idrar söktürücü ve aşırı nefes darlığı varsa morfin tedavisine başlanır.
Göz Ödemi:
Retina kanaması, şiddetli ağrı ve görmede bulanma ile başlar; hasta aşağıya ana kampa indirilince bu problemler ortadan kalkmaya başlar.
Aşağı, ana kampa inişten sonra hızla düzelme başlar, ama hasta bitkindir ve psikolojik olarak etkilenmiştir. Buna rağmen iştah hızla yerine gelir.
Birkaç gün boyuncada beyinsel işlevlerde zayıflama da görülür.
Bu yüzden görüşüm odur ki, dağcılığı yaşamına sokmuş biri kesinlikle sedanter bir gün bile geçirmemeli, doğru spor, doğru beslenme ve doğru mental çalışmalar ile
genel yaşam davranışını daima hazır vaziyette tutmalıdır.
